פּסח־כּוסות פֿון דער באָבע זלאַטע

SCROLL DOWN FOR ENGLISH

מיט עטלעכע חדשים צוריק האָבן מיר געבעטן אונדזערע לייענער — סײַ פֿונעם ייִדישן פֿאָרווערטס, סײַ פֿונעם ענגלישן — איר זאָלט אונדז צושיקן אַ פֿאָטאָגראַפֿיע און באַשרײַבונג פֿון אײַער באַליבטסטער ירושה־זאַך. דער אָפּרוף איז געווען אַן ענטוזיאַסטישער. אָנהייבנדיק די ערשטע וואָך אין מײַ, דעם חודש געווידמעט דער ייִדישער אַמעריקאַנער קולטור־ירושה, שטעלן מיר יעדן טאָג אַרויף איינע פֿון די ירושה־מעשׂיות.

דורך די אַלע חפֿצים וועט איר זיך אַ ביסל דערוויסן וועגן די אינטערעסאַנטע משפּחה־געשיכטעס פֿון אונדזערע לייענער, און במילא זיך באַקענען מיט געוויסע אַספּעקטן פֿון דער ייִדישער קולטור־געשיכטע פֿון אַ מער פּערזענלעכן קוקווינקל.

פּסח־כּוסות פֿון דער באָבע זלאַטע

פֿון פּערל ליפּסקי קרופּיט

אין 1923, נאָך אַ שרעקלעכן פּאָגראָם אין איר שטעטל בעשענקאָוויטש, ווײַסרוסלאַנד, האָט די באָבע באַשלאָסן צו פֿאַרלאָזן דאָס שטעטל. זי האָט פֿאַרפּאַקט וואָס זי און אירע דרײַ קינדער האָבן געקענט טראָגן, אין ציכלעך, און זיי זענען אַנטלאָפֿן פֿון שטעטל קיין ברעמען, דײַטשלאַנד, וווּ זיי האָבן אָפּגעוואַרט זייערע שיפֿסקאַרטעס. באָבע האָט נישט קיין סך זאַכן מיטגענומען אָבער איין זאַך האָט זי יאָ גענומען: אַ מתּנה וואָס זי האָט באַקומען ווען זי האָט חתונה געהאַט — אַ קאָמפּלעט ווײַן־כּוסות וואָס זי און דער זיידע האָבן גענוצט אויף פּסח. אין אַמעריקע, האָט זי זיי גענוצט כּל־זמן מען האָט געפּראַוועט די סדרים בײַ איר אין שטוב.

ווען די באָבע איז שוין ניט געווען, האָט די מאַמע עס געירשנט און ווען די מאַמע איז אַוועק, איז עס געבליבן בײַ מיר. אין די יאָרן ווען מיר האָבן געפּראַוועט די סדרים בײַ אונדז אין שטוב, האָבן די כּוסות פֿאַרנומען אַ בכּבֿודיק אָרט אויפֿן סדר־טיש און מיר האָבן דערמאָנט די קינדער פֿון וואַנען די כּוסות זענען געקומען אַזוי אַז די קינדער און געסט זאָלן וויסן דערפֿון. מיר איז געגאַנגען אין דעם אַז די קינדער זאָלן געדענקען אַז פֿון באָבע איז עס איבערגעגאַנגען צו איר טאָכטער און נאָך דעם צו איר אייניקל. נאָך אַ צאָל יאָרן, ווען איך האָב שוין ניט געקענט אײַנקויפֿן און אָפּקאָכן אַלץ אַף פּסח, האָט אונדזער טאָכטער זלאַטע (מײַן באָבעס אור־אייניקל און אַ נאָמען נאָך איר) דאָס אַלץ איבערגענומען. זי האָט אַ גרויס הויז, געדענקט אַלע מנהגים און דינים וואָס מיר האָבן געהאַלטן און איז ממשיך די טראַדיציעס אויפֿן בעסטן אופֿן. איצט קומען שוין צום סדר אירע קינדער און אייניקלעך און זיי קענען אויך די געשיכטע פֿון די כּוסות.

מיר איז גוט, וואָס איך האָב עס אַלץ דערלעבט. מיט דעם בלײַבט מײַן באָבע נאָך לעבעדיק פאר מיר.

Several months ago we asked you, readers of the Yiddish and English Forward, to send us a photo and description of your favorite heirloom. The response was an enthusiastic one. Beginning the first week of May, Jewish American Heritage Month, we will publish each of these stories daily on our website.

By reading about these family treasures, you will discover some of the fascinating family histories of our readers, as well as their Jewish cultural context from a personal perspective.

If you can read some Yiddish, try reading the Yiddish passage above, which comes with a special feature: every time you click on a word, the English translation appears!

Grandmother Zlate’s Passover Cups

By Perl Lipsky Krupit

After a terrible pogrom in 1923 in her hometown of Byeshankovich, Belarus, my grandmother decided to leave. She packed up as much as she and her three children could carry in pillowcases and fled with them to Bremen, Germany, where they waited for their ship tickets.

My grandmother didn’t bring much along, but she was sure to take one thing: a gift that she had received on her wedding day – a set of wine glasses that she and my grandfather used on Passover. She continued using them in America as long as we celebrated our Seders at her house.

After my grandmother passed away, my mother inherited the glasses and when she died, I inherited them. During the years when we celebrated the Seders at my house, the wine glasses figured prominently at the Seder table and we told our children where they came from so that they and our guests would know its history. I wanted to make sure that my children knew that Grandmother had given them to her daughter and that they were eventually passed on to her granddaughter.

Years later, when I could no longer prepare a full Seder, our daughter Zlate (my grandmother’s great-granddaughter who is named for her) took over the hosting of the Seders. She has a large house, remembers all of the traditions and laws that we keep and maintains all of the traditions as they are meant to be. Now her own children and grandchildren come to the Seder and even they know the history of the wine glasses.

I’m so glad to have lived to see it all. Through these wine glasses , my grandmother is still with me.